İstanbul tarihi hakkında çok geniş bir çalışma olan 10 ciltlik "Antikçağ’dan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi" kitabını İBB digital ortama aktarmış. 5320 sayfa içinde yok yok...
İlgilenenlerin bilgisine.
📚💽👇 https://istanbultarihi.ist/icindekiler
Uzun ve güzel bir yazı sabırla okumak
gerek
Yılmaz Özdil,HATAY
Anadolu topraklarındaki ilk cami, Habib-i Neccar'ın avlusundayım.
1400 yıl öncesini seyrediyorum.
Aslında pagan tapınağı.
Sonra kilise olmuş.
En son cami.
Habib-i Neccar…
“Sevgili marangoz” demek.
Yasin Suresi'nde geçiyor.
O marangoz, aslında hıristiyan.
Antakya'da hıristiyanlığa inanan ilk kişi.
İslamiyet'in ikinci halifesi Hazreti Ömer'in komutanlarından Ebu ubeyde bin Cerrah, tee 636 yılında Antakya'yı fethediyor, bu camiyi i... dahaUzun ve güzel bir yazı sabırla okumak
gerek
Yılmaz Özdil,HATAY
Anadolu topraklarındaki ilk cami, Habib-i Neccar'ın avlusundayım.
1400 yıl öncesini seyrediyorum.
Aslında pagan tapınağı.
Sonra kilise olmuş.
En son cami.
Habib-i Neccar…
“Sevgili marangoz” demek.
Yasin Suresi'nde geçiyor.
O marangoz, aslında hıristiyan.
Antakya'da hıristiyanlığa inanan ilk kişi.
İslamiyet'in ikinci halifesi Hazreti Ömer'in komutanlarından Ebu ubeyde bin Cerrah, tee 636 yılında Antakya'yı fethediyor, bu camiyi inşa ediyor ve tek tanrılı dine inanan ilk kişinin adını veriyor.
Evet… Müslümanlar tarafından Anadolu'da yaptırılan ilk caminin adı, bir hıristiyanın adını taşıyor.
★
Ezan, çan, hazan yanyana derler.
Halbuki sadece yan yana değil, içiçe.
Hatta pagan bile aynı çatı altında.
★
Dünyanın ilk kilisesi, Saint Pierre'in önündeyim.
Antakya'nın sırtını yasladığı dağın eteklerinde, 13 metre derinliğinde, dokuz metre genişliğinde, yedi metre yüksekliğinde bir mağara.
2000 yıl öncesini seyrediyorum.
Tavanda yuva yapmış yabani güvercinlerin telaşlı ve melodik kanat çırpışları eşliğinde, havariler, Romalılar, Abbasiler, Selçuklular, Memlükler, Yavuz Sultan Selim, Fransızlar, gözümün önünden film şeridi gibi geçiyor.
Bugün dünyada 2 milyar 200 milyon hıristiyan insan var, hıristiyan kelimesi bile bu mağaradan çıktı, ilk kez bu mağarada kullanıldı.
★
Ortodoks kilisesinin içindeyim.
Aslında, Rum Ortodoks Patrikhanesi.
Patrikhane denilince, akla hemen İstanbul'daki Fener Rum Patrikhanesi geliyor ama, manevi sıralamaya bakıldığında Antakya patrikhanesi, Fener'in önünde yeralıyor, Kudüs'ten sonra ikinci merkez kabul ediliyor.
Rum Ortodoks denilince de, akla hemen Rumca konuşan yurttaşlar geliyor ama, burada ibadet dili Arapça… Gençler artık yeterince Arapça bilmediği için, pazar ayinlerinde bazı dualar Türkçe ediliyor.
Sağolsunlar kapıda karşılayıp, bilgi veriyorlar, sohbet ediyoruz…
Aklımda en çok kalan, candan güleryüz.
★
Ortodoks kilisesinden çıkıp, katolik kilisesine geçiyorum.
Avludaki bahçe, portakal ağaçlarıyla kaplı, portakallar süs lambası gibi dallarında duruyor.
Tablovari bir su kuyusunun yanında, dinlenmeniz için banklar var.
20 kişi kadarız, herkes susuyor, kuş cıvıltıları konuşuyor.
Kilise olduğunu bilmeseniz, butik otel zannedersiniz, öylesine huzurlu bir mekan.
Katolik kilisesi ama, eski Musevi mahallesinde bir bina.
Camiyle ve havrayla bitişik… Terasına çıktığınızda, çan'la minare'yi aynı karede fotoğraflamanız mümkün oluyor.
★
Havraya giriyorum.
Yüreği güzel insan, Harun amcayı dinliyorum.
“2500 yıldır buradayız” diyor.
“14 kişi kaldık” diyor.
Hani “insan evrende gövdesi kadar değil, yüreği kadar yer kaplar” demiş ya Yaşar Kemal… Harun Cemal tam olarak bu.
İstersen bir kişi kal.
Senin yüreğin yeter Harun Cemal.
Ve, onu dinlerken bir kez daha idrak ediyorum ki, Türkiye aslında mozaik değildir, ebru'dur.
★
Ver elini Samandağ…
Hazreti Hızır Türbesi'ndeyim.
Kutsal kaya'da.
Hazreti Hızır'la Hazreti Musa'nın oturup sohbet ettiği yerdeyim.
Kuran'ı Kerim'de, Kehf Suresi'nde anlatılıyor.
Etrafında dönerken, zaman ve mekandan kopuyorum.
Dışarı çıkıyorum, masmavi enginliklere bakarak, Akdeniz'in o tertemiz havasını ciğerlerime çekiyorum, Hazreti Musa'nın tam olarak bu durduğum noktada, masmavi enginliklere bakarak, Akdeniz'in o tertemiz havasını ciğerlerine çekmiş olduğunu düşünüyorum, işte o an, kutsal kaya'nın etrafından dönerken, zaman ve mekandan neden koptuğumu daha iyi anlıyorum.
Onca kavga, onca mücadele…
Oysa insan ömrü dediğin, kozmik bir toz zerresi kadar kısa süre.
★
Samandağ'dan dönerken Defne'den geçiyorum.
Armutlu mahallesinden…
Katledildikleri sokaklarda, Abdullah Cömert'le Ahmet Atakan'ı anıyorum. Burasının evladı Ali İsmail Korkmaz'ı anıyorum.
Abdocan 22 yaşındaydı.
Bibergazı kapsülüyle suratından kasten vurarak öldürdüler.
Ahmet 22 yaşındaydı.
Bibergazı kapsülüyle suratından kasten vurarak öldürdüler.
Ali İsmail 19 yaşındaydı.
Sopalarla döve döve öldürdüler.
Ve, bugün hiç utanmadan, hiç suratları kızarmadan, Yunan polisinin Edirne sınırında mültecilere bibergazı sıktığını söyleyenlerin, “barbar Yunan” diyenlerin, kendi çocuklarımıza aynı yöntemle nasıl kıydığını, nasıl hunharca katlettiğini düşünüyorum.
Türkiye'yi esir alan bu vahşi ikiyüzlülüğü düşünüyorum.
★
Hatay Arkeoloji Müzesi'ndeyim.
19 bin yıl öncesini seyrediyorum.
19 bin yıl.
Dünyanın en büyük mozaik müzesi.
Dionysos keyifle şarap içiyor.
Afrodit alımlı alımlı salınıyor.
Eros okunu fırlatıyor.
Urartu burada.
Asur burada.
Hitit Kralı Suppiluliuma'nın karşısında duruyorum, hayret edercesine açılmış patlak gözlerine bakıyorum.
Adam üç bin yıldır toprak altındaydı, sekiz yıl önce çıkarıldı.
“Türkiye'nin halini görünce şaşkınlıktan gözleri böyle faltaşı gibi açılmıştır” diye tahmin ediyorum!
Büyük İskender'in Sezar'ın bu topraklarda dolaşmış olduğunu düşününce, bastığım zemini, adeta canlıymış gibi hissediyorum.
★
Meclis binasının önündeyim.
Hatay'ın Türkiye'ye katılma kararının alındığı tarihi bina.
Eskiden burada künefeci vardı.
“Meclis künefe” diye tabela vardı.
Bu duyarsızlığa nihayet son verildi, Akp hükümeti binayı kamulaştırdı, kültür merkezi olarak restore edilecek.
Hatay'ın hoşgörü havası beni bile o kadar etkiledi ki… “Akp hükümetine yurttaş olarak teşekkür ederim” diye içimden geçiriyorum!
★
Hoşgörü…
Hatay'la alakalı olarak ben bile bu kelimeyi sık sık kullanıyorum ama, aslında tamamen yanlış bir nitelemedir.
Çünkü “hoşgörü” kelimesi, sözlük itibariyle, “tahammül, görmezden gelme, göz yumma, tepki göstermeme, sabırla katlanma” anlamına geliyor.
Yani, hoşgörmek için, karşı tarafın hoş görülecek bir suçunun veya kusurunun olması lazım, sizin de buna sabırla tahammül etmeniz, göz yummanız lazım.
★
Hatay'da yaşanan kesinlikle bu değil.
★
Hatay'da hiç kimse, bir başkasını “öteki” olarak görmüyor.
Hatay'da hiç kimse, bir başkasını “kusurlu” olarak görmüyor.
Hatay'da hiç kimse, bir başkasının dinini, tahammül edilmesi gereken bir din olarak görmüyor.
Hatay'da hiç kimse, bir başkasının mezhebini, göz yumulması gereken bir mezhep olarak görmüyor.
Hatay'da hiç kimse, bir başkasının etnik kökenini, sabırla katlanılması gereken bir etnik köken olarak görmüyor.
★
Hatay'da herkes, herkesi “insan” olarak görüyor.
★
Hatay'da hiç kimsenin, tahammül edilecek, göz yumulacak, sabırla katlanılacak, hoş görülecek bir kusuru yok…
Hatay'da herkes, herkesi olduğu gibi yaşıyor.
★
Dolayısıyla…
Hatay'ı “hoşgörü şehri” olarak nitelendirmek, doğru değil.
★
İlla niteleme gerekiyorsa…
İnançlar, etnik kökenler farklı olabilir ama, ahlak bir tane.
Ahlak, tek.
İlla sıfat gerekiyorsa…
Hatay, ahlaklı bir şehir.
★
Antakya çarşısını geziyorum.
Samimiyetle söyleyebilirim ki, büyük şehirlerde artık neredeyse nostalji haline gelen, o özlediğimiz esnaf ahlakı, orada yaşıyor.
Kimse kimsenin müşterisine göz koymuyor, kimse kimseyi kolundan çekip dükkanına sürüklemiyor, kimse kimseyi kazıklamıyor.
Özellikle yemek fiyatları, sanırsın İstanbul'un on yıl öncesine ait.
“Niye bu kadar ucuz” diye soruyorum…
“Yemeği lezzetli yapan fiyatı değildir, biz sizi burada paranızı almak için ağırlamıyoruz, güzel yemek yedirmek için ağırlıyoruz” diyorlar.
O anda kavrıyorum ki, felsefesiz yemek bile yapılmaz aslında.
Kimi baharatçı, kimi ipekçi, kimi gümüşçü, kimi fırıncı, kimi kasap, kim Türk, kim Ermeni, kim Musevi, kim alevi, kim sünni, belli değil.
Ama hepsi namuslu.
Ahlakları tek.
★
Her yerde Atatürk var.
İstisnasız her yerde.
Her dükkanda.
Sayısız otomobilde imzasını gördüm.
Farklı farklı partilerin belediyeleri var, hepsinde Atatürk var.
Hatay, kelimenin tam manasıyla Mustafa Kemal Atatürk'ün kalesi.
Her dinin, her mezhebin, her etnik kökenin ortak paydası, Atatürk.
★
(Belki pek çoğunuz için şaşırtıcı olacak ama, ben Hatay'da büyüdüm. İzmir Hatay'da… İzmir'de yüzbinlerce Hataylı var. Çünkü, Atatürk vizyonu, Hatay şehrimiz henüz Türkiye'ye katılmadan önce, 1937'de, İzmir'in en büyük semtlerinden birine Hatay adını verdi. Hatay'da olan bitenlere, en az Hataylılar kadar duyarlı olmamız ondan.)
★
Ve hayır…
Amacım Hatay'a dair turistik bir yazı kaleme almak değil.
★
Herkes sınırın öte tarafını yazıyor.
Kimse bu tarafını yazmıyor.
★
Salı günü İdlib'i yazacağım demiştim.
Buyrun yazıyorum.
Suriye meselesinin çözümü, Suriye topraklarında değil, Hatay'da!
★
Suriye meselesini çözmek için, Moskova'ya yalvarıyorlar..
Washington'a el açıyorlar.
Brüksel'den medet umuyorlar.
★
Halbuki, Suriye meselesinin çözümü için oralara gitmeye gerek yok.
Çözüm Hatay'da.
Hatay birlikteliğinde.
Hatay ahlakında.
Hatay ruhunda.
Çözüm burada.
★
Ezan, çan, hazan, pagan.
İnsan.
★
Büyük İskender'den Sezar'a, Abbasiler'den Bizans'a, Büyük Britanya'dan Fransa'ya… İnsanlık tarihi boyunca, Ortadoğu'da savaşarak toprak kazanan görülmedi.
Savaşmadan toprak kazanmayı başaran ise “tek lider” var.
★
Mermi bile sıkmadan Hatay'ı alan Mustafa Kemal dehasından nasibini almamışsın… Bari, Hatay'dan ibret al.
🏛 *Trapezopolis* Antik Kenti (bazı kaynaklarda adı Trapezapolis olarak geçer), Denizli'nin Babadağ İlçesi'ne bağlı Bekirler Köyü yakınlarında bulunur. Kentin kurulduğu yer, Trapezopolis adından da anlaşılacığı gibi, üzeri düz bir tepenin üstündedir. Bu tepenin üzerinden Hierapolis (Pamukkale) görülebilmektedir.
Babadağ (antik adıyla Salbacos) Dağı'nın kuzey yamaçlarında yerleşmiş olan antik kent, Menderes (Maiandros) Nehri'nin kolu olan Çürüksu (Lycos) Nehri'nin oluşturduğu ovaya hakim konu... daha🏛 *Trapezopolis* Antik Kenti (bazı kaynaklarda adı Trapezapolis olarak geçer), Denizli'nin Babadağ İlçesi'ne bağlı Bekirler Köyü yakınlarında bulunur. Kentin kurulduğu yer, Trapezopolis adından da anlaşılacığı gibi, üzeri düz bir tepenin üstündedir. Bu tepenin üzerinden Hierapolis (Pamukkale) görülebilmektedir.
Babadağ (antik adıyla Salbacos) Dağı'nın kuzey yamaçlarında yerleşmiş olan antik kent, Menderes (Maiandros) Nehri'nin kolu olan Çürüksu (Lycos) Nehri'nin oluşturduğu ovaya hakim konumdadır. Kentte bulunan verilerin en eskileri Helenistik Dönem'e tarihlendiği için, Trapezopolis Antik Kenti'nin Helenistik Dönem'de kurulduğu öne sürülür. Kent, Helenistik ve Roma Dönemleri'nde Karia Bölgesi'ne dahil gösterilir. Yine bu dönemde Karia Bölgesi'nin Conventus (yargılama merkezi) merkezlerinden Alabanda'nın conventus'u içinde yer almıştır. Doğu Roma yani Bizans Dönemi'nde kent Frigya Eyaleti sınırları içindedir. Trapezopolis'in Laodecia, Hierapolis ve Attouda şehirleri ile yakın ticari ilişki içinde olduğunu diğer bölgelerde bulunan yazıtlar aracılığıyla bilmekteyiz. Bununla birlikte kentin ana geçim kaynağının bu bölgede yetiştirilen koyunlardan elde edilen yün olma olasılığı da yüksektir.
Antik kentin dört bir yanı uçurumlarla çevrilidir ve korunmaya oldukça elverişlidir. Kenti çevreleyen savunma duvarlarının takviyesiyle ele geçirmesi zor bir kent olduğu açıktır. Yerleşim yayıldığı alanın büyük bölümünde yoğun tarım faaliyetleri yapılmaktadır. Trapezopolis kaçak kazıların hedefi konumundadır. Kentte görülen yapı kalıntılarının büyük kısmı, ne yazık ki bu kaçak kazılar sayesinde ortaya çıkmıştır.
Trapezopolis'in yerleşim alanının ortalarında bir kiliseye ait olma ihtimali yüksek kalıntılar bulunur. Buna ek olarak surların bir kısmı ve mezar odaları da görülebilir. Kentin nekropolü ise batıda oldukça geniş bir alana yayılır. bulunan mezarlar içinde pişmiş topraktan lahitler çoğunluktadır. Bu lahitler Erken Roma Dönemi özellikleri gösterir. Bu lahitlerin etrafı tuğla ya da taşla örülmüş ve kapakları kapatılmış bir haldedir. Ölü hediyelerinin lahidin dışına veya içine konulduğu düşünülmektedir.
Trapezopolis'in yakınında yer alan Bekir Köyü sokaklarında ve evlerin önlerinde, antik kente ait sütun, sütun başı, stel gibi pek çok mimari öğe görülebilmektedir. Pek çok Denizli Antik Kenti gibi Trapezopolis'in yapı kalıntıları da yeni yerleşimlerin inşasında kullanılmıştır. 🏛
🏛 *Pitane* antik kenti, İzmir, Dikili ilçesi Çandarlı mahallesi içinde kalan Antik Çağ’da Aiolis bölgesi antik kent yerleşimlerinden biridir. Homeros’un kitaplarında bahsettiği 12 Aiol antik kentinden birisi olarak tarih sayfalarında yerini almıştır.
İzmir antik kentleri arasında yer alan Pitane Antik Kenti, burada bulunan tarihi yapıların içinde en çok ilgi görenlerden biridir. Pitane’nin kelime anlamı “suyu bol” demektir. Dikili Çandarlı bölgesinde yer alan antik kentin ne zaman kurulduğuna d... daha🏛 *Pitane* antik kenti, İzmir, Dikili ilçesi Çandarlı mahallesi içinde kalan Antik Çağ’da Aiolis bölgesi antik kent yerleşimlerinden biridir. Homeros’un kitaplarında bahsettiği 12 Aiol antik kentinden birisi olarak tarih sayfalarında yerini almıştır.
İzmir antik kentleri arasında yer alan Pitane Antik Kenti, burada bulunan tarihi yapıların içinde en çok ilgi görenlerden biridir. Pitane’nin kelime anlamı “suyu bol” demektir. Dikili Çandarlı bölgesinde yer alan antik kentin ne zaman kurulduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Luwiler tarafından kurulmuş olabileceği düşünülen kent hakkında somut olan tek bilgi kent tarihinin Helen öncesi döneme dayandığıdır.
1. Pitane: Mysia'da Pitane (Çandarlı) kentini kuran Amazon'un adı. Kyme ve Priene şehirlerinin kurulmasına da katılmış.
2. Pitane: İzmir Aliağa ile Bergama arasında, Kaikos’un (Bakırçay) denize döküldüğü yerde idi. Pitane sözcüğü, suyu bol anlamında Luwi-Pelasg dilinden gelmektedir. Kentin ne zaman kurulduğu kesinlik kazanamamakla beraber tarihi Helen öncesine kadar inmektedir. Büyük olasılıkla Luwiler tarafından kurulmuştur. Pitane’nin Amazon söylencesinde kadınlar tarafından kurulduğu dile getiriliyor. Pitane’nin Orta Çağ tarihi de çok karanlıktır. Bir ara Cenevizlilerin üssü olduğu sanılmaktadır. Pitane’de Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal kazı yapmışsa da yeterli bilgi verebilecek mimari kalıntılara rastlayamamıştır. Zira kentteki taşlar yeni yapılanmada yerlerinden sökülmüştür. Kazılarda MÖ. 6. yy.’a tarihlenen mezarlara, çeşitli keramiklere, vazolara, kadehlere, kylixlere (açık ağızlı ve ayaklı içki kapları) ve ölü külü kaplarına rastlanmıştır. MÖ. 6. yy.’a tarihlenen arkaik bir erkek heykeli ise bugün Bergama Müzesi’ndedir.
3. Pitane: Çandarlı. Anadolu’nun batısında, Foça’nın kuzeydoğusunda, aynı isimli körfezin kıyısında kent.
Kenti kuranlar Anadolu’nun yerli halkı olan Luvilerdir. Kentte ele geçen en eski buluntu MÖ 3. bine tarihlenmiştir.
On iki üyeli Aiolis Birliğinin (On İki Aiol kenti) üyesidir. Pitane’yi MÖ 5. yüzyılda Attika-Delos Deniz Birliği üyesi olarak görürüz, ödediği vergi oldukça düşüktür. Kentteki nekropolis şimdiye değin Anadolu’da gün ışığına çıkarılan en zengin antik çağ mezarlığıdır.
Filozof Arkesilaos bu kenttendir.
Strabon, farklı bir toprak türünden yapılan “tuğlaların Pitane’de suyun üstünde yüzdüğünü” aktarır.
Pitane Antik Kenti Arkeoloji Çalışmaları: Arkeoloji çalışmaları sırasında kentle ilgili birçok ipucu bulunmuştur. 20. yy başında başlamış olan araştırma ve kazı çalışmalarında birçok heykel ve benzer eserler bulunmuştur. Bulunan arkeolojik kalıntılar dışında “kentten bugüne ulaşan tek yapı kale” olabilmiştir. Kent surlarının küçük bir kısmı da olsa yarım adanın uç kısmından görülebiliyor. Tiyatro, liman ya da stadyuma ait kalıntılar maalesef günümüze ulaşmamıştır.
Şehir içinde iki adet liman olduğu düşünülmektedir, doğu tarafında olması gereken liman hakkında yapılan araştırmalar sonucunda kanıt bulunamamıştır. Batı tarafında olan liman da şimdiki dönemde denizin altında kalmış olan bir mendirekle çevrelenmiş durumdaydı. Mendirek, kıyıya yakın olan bir adaya kadar uzatılıp, kuleyle sonlandığı tespit edilebilmiştir. Yarımadanın doğu tarafında tiyatro koyağı yeri ve güney bölgesinde olan burun üstünde de stadyumun yeri belirlidir. Çandarlı Kalesi olarak bildiğimiz Orta Çağ kalesi temellerinde antik yapının temelleri kullanıldığı da anlaşılmıştır. Kalenin duvarlarında İlk Çağ dönemindeki yapılardan alınmış olan devşirme taşlara rastlanmıştır. Günümüzde olan mimari yapısının orijinal yapısından farklı olduğu bilinen kale körfezin ve Çandarlı’nın güvenliği için inşa ettirilmiştir.
Burada yapılmış olan kazı çalışmalarıyla kadeh, vazo, mezar, ölü külü kabı (urne) çeşitlerinin yanı sıra arkaik erkek heykeli de çıkartılmıştır. 1958 senesinde yarımada kıstağı bölgesinde yerliler tarafından bulunan Ion stilli heykel 1.63 boyundaki bir erkek figürü olarak karşımıza çıkmıştır. Arkaik dönem eseri olan erkek heykeli MÖ. 6. yüzyıla tarihlenmiştir. 🏛
🏛 Mezgit Kale Kalıntıları, Antik Lamas (Limonlu) Çayı ile Antik Kalykadnos (Göksu) Irmağı arasında kalan bölge antik kaynaklarda “Olba Teritoryumu” olarak anılmaktadır. Bölge Helenistik Dönemde iskân görmeye başlamış, bu yapılaşma ve yerleşimler genel olarak MÖ. 2. yüzyılda, Teukros Hanedanlığı ile Seleukosların işbirliğiyle kurulmuşlardır. Helenistik Dönemde kurulan yerleşimler özellikle Roma Döneminde varlıklarını genişleyerek sürdürmüşlerdir. Paslı’da Kalıntılar genel olarak Roma Döneminde ka... daha🏛 Mezgit Kale Kalıntıları, Antik Lamas (Limonlu) Çayı ile Antik Kalykadnos (Göksu) Irmağı arasında kalan bölge antik kaynaklarda “Olba Teritoryumu” olarak anılmaktadır. Bölge Helenistik Dönemde iskân görmeye başlamış, bu yapılaşma ve yerleşimler genel olarak MÖ. 2. yüzyılda, Teukros Hanedanlığı ile Seleukosların işbirliğiyle kurulmuşlardır. Helenistik Dönemde kurulan yerleşimler özellikle Roma Döneminde varlıklarını genişleyerek sürdürmüşlerdir. Paslı’da Kalıntılar genel olarak Roma Döneminde kalmadır. Mezgit Kale de bu dönemden kalan ve bölgenin en büyük Anıt Mezarıdır.
Mezgitkale (Korkusuz Kral Mezarı) Mersin, Silifke ilçesi kırsal alaninda yer alan bir mozoledir.
2. veya 3. yüzyılda bir Romalı toprak sahibince aile bireyleri için yaptırılmış bir mozoledir. Bizans dönemimde kullanım dışı kalmış, bölge Türk yönetimine girdikten sonra da yöredeki Türkmen aşiretlerince zaman zaman konut olarak kullanılmıştır. Mozole 7.8 x 7.8 m. kare planlı bir binadır. Dört Korint başlikli sütünün yer aldığı giriş güneydendir. Sutunlarda konsollar (bindirmelik) vardır. Binanın kuzey duvarı üzerinde bir kılıç, bir kalkan ve iki akrep figürü bulunur. Mozole'nin doğusunda zeytinyağı işlikleri ile bir sarnıç yer alır. Sarnıcın boyutları 20 x 5 x 8 m. dir. 🏛
🏛 *Manazan Mağaraları*, Yeşildere (İbrala), Taşkale (Kızıllar) Köyleri arasında uzanan Yeşildere Vadisi'nin doğusunda, Karaman –Yeşildere Taşkale yolunun kenarındadır. Karaman’a uzaklığı 40 km.dir. Mağaralar, içerisinde kil oranı yüksek kireçtaşı arazide, yüksek bir kaya kütlesine tamamen insan eli ile oyulmuş “5 katlı toplu meskenler” halindedir. İlk iki kat doğu batı yönünde hücre şeklinde birçok odacıktan oluşmaktadır. Doğudan ve batıdan vadiyi kontrol edebilecek stratejik konuma sahiptir. Or... daha🏛 *Manazan Mağaraları*, Yeşildere (İbrala), Taşkale (Kızıllar) Köyleri arasında uzanan Yeşildere Vadisi'nin doğusunda, Karaman –Yeşildere Taşkale yolunun kenarındadır. Karaman’a uzaklığı 40 km.dir. Mağaralar, içerisinde kil oranı yüksek kireçtaşı arazide, yüksek bir kaya kütlesine tamamen insan eli ile oyulmuş “5 katlı toplu meskenler” halindedir. İlk iki kat doğu batı yönünde hücre şeklinde birçok odacıktan oluşmaktadır. Doğudan ve batıdan vadiyi kontrol edebilecek stratejik konuma sahiptir. Ortada bulunan yüksek kaya kütlesine oyulan diğer katlar yörede sırasıyla Kum Kale, At Meydanı ve “Ölüler Meydanı” olarak adlandırılmıştır. Mağaraların ön cephesi doğal olaylar sonucu tahrip olduğundan günümüzde belirgin bir girişi yoktur. Birinci katta oyuntular şeklinde bir çok mezar odaları vardır. Bu katta doğudan batıya doğruya sıralanan odalardan bazılarının şapel olduğu tespit edilmiştir. Bunların içerisinde bazı geometrik şekillerin ve freskoların izleri bulunmaktadır. Şapellerin en büyüğü doğu bölümde yer almaktadır. Üstü beşik tonozlu olup yamaçta yer alan güney cephe doğal olaylar sonucu yıkılmıştır. Mağaraların ne zaman oyulduğunu kesin olarak ortaya koyacak veriler olmamakla birlikte buradan ele geçen küçük buluntulardan mağaraların Bizans Devri'nde 6. ve 7. yüzyıllarda oyulduğu ve yerleşildiği anlaşılmaktadır. Mağaraların hem güvenlik açısından, hem de killi kireç taşının ısı ve nemi sabit tutması özelliği nedeniyle oyulmuş ve kullanılmış olduğu tahmin edilmektedir.
Zamanla iki katı çöken yerleşimin yörede sırasıyla “kum kale, at meydanı ve ölüler meydanı” adıyla anılan 3 katı ise hala ayakta durmaktadır. At meydanında 60 yakın tek veya iki kişilik odalar hala gezilebilecek durumdadır. Bugün Manazan, artık yerleşim yeri olmamakla birlikte Taşkale köylüleri, ılıman mağaraları buğday ve diğer tahıllar ile peynir depolamak için kullanmaktadır.
*Manazan Güzeli*:
1981 yılında bir çoban tarafından, Ölüler Meydanında bir kadın cesedi bulunmuş ve ceset müzeye getirilmiştir. Ceset; 16-17 yaşlarında bir kıza aittir. 2009 yılında yapılan C-14 testi ile Bizans kızının MS. 1150-1200 yılları arasında yaşamış olduğu anlaşılmıştır. Cesedin büyük bir kısmı günümüze kadar sağlam olarak ulaşmıştır. Sadece kafatasından günümüze çok az bir kısmı gelmiştir. Mağaradaki kireç taşı, sabit ısıyı muhafaza ettiğinden ve havada da nem olmadığından, organik maddeler uzun süre bozulmadan kalabilmektedir. Ülkemizde ve dünyada birçok müzede sergilenen cesetlerin çoğu kimyasal işlemlere tabi tutularak mumyalandığı için bugünlere bozulmadan gelebilmiştir. Fakat bu ceset, üzerinde hiçbir kimyasal uygulama yapılmadan ve mumyalanmadan günümüze gelmiştir. Müzelerde sergilenen birçok mumya bile bu ceset kadar sağlam değildir. Kızın üzerindeki elbiseler ile saçlarının modeli, o dönemde yörede yaşayan insanların sosyal yaşamı hakkında da bizi aydınlatmaktadır. 1980’li yıllarda bulunan cesedin vücut bütünlüğü tam olup, üzerindeki elbiseleri ve saç örgüsüyle havası alınmış özel bir cam fanusta sergilenmektedir. 🏛
🏛 Priapos, Çanakkale’nin Biga İlçesine bağlı Karabiga’nın 2 km. kuzeydoğusundaki burnun ucundadır. Priapos, Luwi-Pelasg dilinde “Hisarsuyu” anlamına gelirse de, Dionysos ile Aphrodite’nin oğlu olan, bağ-bahçe tanrısı ve Phallos’u ile tanınan Priapos’dan geldiği de göz ardı edilmemelidir. Strabon, bu inançtan şöyle bahseder: “Kent, adını orada kutsanan Priapos’dan almıştır. Onun kutsanması Korinthos dolayındaki Ornea’dan getirilmiştir….” Batı Anadolu’nun Helenleşmesinden önce Thrak kökenli Bebry... daha🏛 Priapos, Çanakkale’nin Biga İlçesine bağlı Karabiga’nın 2 km. kuzeydoğusundaki burnun ucundadır. Priapos, Luwi-Pelasg dilinde “Hisarsuyu” anlamına gelirse de, Dionysos ile Aphrodite’nin oğlu olan, bağ-bahçe tanrısı ve Phallos’u ile tanınan Priapos’dan geldiği de göz ardı edilmemelidir. Strabon, bu inançtan şöyle bahseder: “Kent, adını orada kutsanan Priapos’dan almıştır. Onun kutsanması Korinthos dolayındaki Ornea’dan getirilmiştir….” Batı Anadolu’nun Helenleşmesinden önce Thrak kökenli Bebrykoslar da Priapos’u önemli tanrılarının arasına koymuşlardı. Böylece Priapos İnancı’nın Yunanistan’dan gelmediğini anlıyoruz. Kentin ne zaman kurulduğu hakkında kesin bir bilgi yoktur, fakat MÖ. V. yy.da şarapçılığıyla ün kazandığını ve Yunanistan’a şarap gönderdiğini biliniyor. Arrianos’un İskender’in Anabasis’i kitabından , İskender’in Granikos Savaşına giderken buradan geçtiğini öğreniyoruz. Kent İskender’e hemen boyun eğmiş ve teslim olmuştur. MS. I. yy.da ise Roma-Mithridates savaşında Pontos askerlerinin buradaki Artemis mabedini soyarak, tanrıçanın heykelini götürdükleri yine kaynaklardan bilinmektedir. Priapos MÖ. II. yy.da adına sikke basmış, İmparator Avgustos (Octavianus) döneminde (MÖ. 43-MS.18) Roma’nın yavru kenti olarak gelişmiştir. Sonraki yıllarda önemini yitirmiş ve Parion’a bağlanmıştır. Bölgedeki tümülüslerde, Çanakkale Müzesinin başlattığı kazılarda önemli buluntular ve lâhitlerle karşılaşılmıştır. Bu lâhitlerden iki tanesi bugün Çanakkale Müzesinde sergilenmektedir. Bir tanesinin üzerinde İranlı bir soylu kabartması vardır fakat ne yazık ki defineciler tarafından tahrip görmüştür. Diğerinin üzerinde ise Akhaios ordusunun Troia’yı ele geçirdikten sonra Priamos’un kızı Polxena’yı kurban etme sahnesi yer almaktadır.
Priapos (Priapus), Yunan mitolojisinde bahçeler ve bağlar tanrısı (bereket tanrısı), Lapseki (Lampsakos) şehrinin hakimi, genital organının vurgulanmasıyla işlenmiştir. Dionysos ile Afrodit’in oğlu olduğu söylenirdi. Kültü, adalar ile bütün Yunanistan'a ve Güney İtalya'ya yayıldı. Priapos başlangıçta toprak bereketini temsil ediyordu. Aynı zamanda sürüleri, arıları ve balıkçıları koruyan bir kır ve deniz tanrısıydı.
- Priapos: Alanı, bahçeler ve bağlar tanrısı. Bereket tanrısi. Hayvancilik kır ve deniz tanrısı
- Mekânı: Lampsakos şehri (modern Lapseki) hakimi.
- Malikanelerin giriş yerlerine onun bir “ithyphallos resmi” konurdu. Bu resim kötülükleri uzaklaştırır, huzuru sağlardı. Priapos Roma devrinde özellikle erkekliği ve fiziki aşkı canlandırıyordu. Tanrının tasvirlerindeki laubali karakter ve müstehcen şiirler bundan gelir.
- İmparatorluk devrinde Priapos bir halk tiyatrosu kahramanı oldu.
- En önemli kült merkezi Lampsakos (Lapseki) kentidir. Mısır kültüründe benzer bir tanrı olan Min vardır.
- Tıp literatüründe Priapos'tan esinlenerek adlandırılan, “Priapizm rahatsızlığı” vardır.
Biga turistik açıdan antik değer taşıyan birçok kente sahiptir. Bölge, Antik çağ’da çeşitli Yunan kentlerine ev sahipliği yapmıştır. Bölgede halen farklı antik kentlere ait kalıntılar bulunmaktadır. Kentte şimdiye kadar yapılan kazılar sonucunda, antik kentte ana caddenin etrafında yapılanmış yapılar, mezarlık, saray benzeri bir yapı ve kentin tiyatrosu ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca ünlü Hun imparatoru Attila’nın Parion’da öldüğü ve lahitinin Parion kentinde olduğu söylenir.
Antik kent kazı alanı: Parion antik kenti, ortaya çıkarılan “sevgililer mezarı” sayesinde, sevgililer kenti olarak da biliniyor. Tek kişilik bir mezarın içerisinde yatan iki iskelet bulunmuştur. Birbirine sarılmış halde bulunan iskeletlerin 20-25 yaş aralığında bulunduğu ve muhtemelen birbirinden ayrılmak istemeyen iki sevgilini oldukları ve aynı anda öldükleri tahmin edilmektedir. 🏛
🏛 Misis (Mopsuestia), Ceyhan Nehri kenarında, tarihi İpek Yolu üzerinde kurulmuş olan antik şehir. Helen dininde “Mopsos’un ocağı” anlamına gelen bu isim, Bizans döneminde Malmistra / Mampsista diye anılıyordu. Bu isim Türkler’de Misis ismini almıştır. Günümüzdeki ismi ise Yakapınar’dır.
Antik kentin geçmişi üzerinde bulunduğu ve Neolitik Çağ’la tarihlenen höyük ile başlar. Mitolojik kaynaklarda Şehri Truva kahramanlarından Mopsos’un kurmuş olduğundan bahsedilmektedir. Kent, altın çağını Roma dö... daha🏛 Misis (Mopsuestia), Ceyhan Nehri kenarında, tarihi İpek Yolu üzerinde kurulmuş olan antik şehir. Helen dininde “Mopsos’un ocağı” anlamına gelen bu isim, Bizans döneminde Malmistra / Mampsista diye anılıyordu. Bu isim Türkler’de Misis ismini almıştır. Günümüzdeki ismi ise Yakapınar’dır.
Antik kentin geçmişi üzerinde bulunduğu ve Neolitik Çağ’la tarihlenen höyük ile başlar. Mitolojik kaynaklarda Şehri Truva kahramanlarından Mopsos’un kurmuş olduğundan bahsedilmektedir. Kent, altın çağını Roma döneminde yaşamıştır, bu dönemde onarılan, yeni yapılarla donatılan kentin, surlarla çevrili bir akrapolis bölümü, tiyatrosu, kemeri, sur dışında bulunan stadionu ve hippodramosu vardır. Hitit, Asur, Makedonya ve Selevkosların eline geçmiş, Roma ve Bizans devirlerinde de önemli bir merkez olmuştur. MS. 8. yy.dan itibaren Abbasiler döneminde yeniden imar edilmiştir. 965'te yeniden Bizans'a geçen kent, sırasıyla 1082'de Anadolu Selçukluları'nın eline geçse de daha sonra Antakya Prensliği, Bizans ve Kilikya Ermeni Krallığı arasında el değiştirmiş ve 12. yy. sonunda burası Kilikya Ermeni Krallığı'na bağlanmıştır. 14. yy. başlarında Memlüklerin eline geçen ve günümüzde bu bölgede yaşayan Yörük aşiretlerinin yerleştiği kent, Memlüklere bağlı Ramazanoğlu Beyliği'nce yönetilmiştir. 1516 yılından sonra Osmanlı Devleti'nin hâkimiyetine giren ve 1602'ye kadar Ramazanoğullarının yönettiği Misis'te bugün ayakta kalmış olan eserler MS. 4. yy. ait bir “bazilikanın mozaik taban döşemeleri, dokuz gözlü bir taş köprü, akropol deki surlar, su kemerleri ve hamam kalıntıları ile ve Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalan Havraniye Kervansarayı ve tek kubbeli mescittir”. Beldenin bugünkü adı Yakapınar'dır.
Şehrin günümüze ulaşan kalıntıları arasında bir bazilikanın mozaik taban döşemeleri, akropol surları, hamam, su kemerleri ve dokuz gözlü bir taş köprü, dağınık taş buluntuları vardır. Bir tek Hadrianus dönemi (MS. 117-138) yapılan tiyatronun kalıntıları tanınabilmektedir. Bizans, Selçuklu, Osmanlı döneminden kalma köprü kervansaray gibi tarihsel yapıtlar vardır.
- Ayrıca Misis'te Lokman Hekim'in Misis Köprüsü'nden geçerken ölümsüzlük ilacını kaybettiği, Yedi uyurlardan Karataş Dedenin Mezarınında burada bulunduğu rivayet edilmektedir.
Antik yerleşim hakkındaki ilk yüzeysel araştırma ve kazılar Misis Antik Kent bölgesindeki höyükte başlamıştır. 1956 ile 1958 yılları arasında Alman arkeolog Prof. Dr. T. Helmuth Bosser başkanlığında kazı çalışmaları 1957 yılında devam etmiş ve höyükte İslam dönemine ait kubbeli, tuğladan büyük bir sarnıç çıkarılmıştır. Yine aynı yılda tekrarlanan kazı çalışmalarında bulunan Bizans çanak çömleğinde ise figürlü tasvirler olduğu görülmüş,1958 yılında ise höyüğün doğu yamacında araştırma kazıları sırasında Osmanlı, Bizans, Arap ve Roma dönemlerine ait kültür katları, şehir duvarları, kule ve kule kapıları sondaj işlemi yapılarak bulunmuştur. 1959 yılında, Misis Höyüğü’nün batısındaki kilisede 4. yy. ait mozaikler gün yüzüne çıkarılmıştır. Roma döneminden kaldığı iddia edilen bu kilisenin altında bir de Roma tapınağı olduğu bile düşünülmektedir. Daha sonrasında ise, höyüğün merkezinde ve batı yamacındaki kazı çalışmalarında Bizans ve daha sonraki dönemlere ait duvarlar ve yaklaşık 6 m. yüksekliğinde tuğladan kubbeye ait su sarnıcı tespit edilmiş yapılan incelemelerde sarnıcın çok daha eski dönemlere ait olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca, kilise içerisinde bazı Arapça mezar taşları ve çok sayıda Bizans dönemine ait pişirilmiş çanak, çömlek ve parçaları çıkarılmıştır.
Misis antik şehrinde 2012 yılından beri kazılar yapılmaktadır. kazılarda ortaya çıkan eserler günümüzde Adana Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir. 🏛
