Kadıköy’de ikamet eden ya da okuyan üniversite öğrencileri için Türk Eğitim Vakfı, muhtarlarımız ve Kadıköy Belediyesi Gönülleriyle birlikte başlattığımız “Okutan Kadıköy Projesi” ile gençlerimize karşılıksız burs imkanı sağlayacağız.
Buradan tüm komşularımıza bu projeye destek olmaları için çağrıda bulunuyorum! Gelin, yaşamakta olduğunuz apartmanınızda komşularınızla birlikte bu projeye katılın ve üniversite öğrencilerine karşılıksız burs desteği sağlayın!
Kadıköy’de ikamet eden ya da okuyan üniversite öğrencileri için Türk Eğitim Vakfı, muhtarlarımız ve Kadıköy Belediyesi Gönülleriyle birlikte başlattığımız “Okutan Kadıköy Projesi” ile gençlerimize karşılıksız burs imkanı sağlayacağız.
Buradan tüm komşularımıza bu projeye destek olmaları için çağrıda bulunuyorum! Gelin, yaşamakta olduğunuz apartmanınızda komşularınızla birlikte bu projeye katılın ve üniversite öğrencilerine karşılıksız burs desteği sağlayın!
Mine Kobal Ok, Yönetim Kurulunda Felsefe Dizisi (2)
SONSUZ BİR DÖNGÜ: GEORG FRIEDRICH HEGEL (1770-1831)
Gerçek olan her şey ussaldır, ussal olan her şey gerçektir. Hegel
Faşizmin ve komünizmin, iki totaliter düşüncenin kurucusu olarak görülen Hegel, bizlere “büyük bir şey başarmanın ilk koşulu olarak toplumun görüşünden bağımsız olmayı” tavsiye eder. Hegel hakikati keşfetmek gibi büyük bir sorunun yanıtını ararken arka planda topluma göre doğru ve yanlış tanımlarından da sıyrılmaya çalışır.... dahaMine Kobal Ok, Yönetim Kurulunda Felsefe Dizisi (2)
SONSUZ BİR DÖNGÜ: GEORG FRIEDRICH HEGEL (1770-1831)
Gerçek olan her şey ussaldır, ussal olan her şey gerçektir. Hegel
Faşizmin ve komünizmin, iki totaliter düşüncenin kurucusu olarak görülen Hegel, bizlere “büyük bir şey başarmanın ilk koşulu olarak toplumun görüşünden bağımsız olmayı” tavsiye eder. Hegel hakikati keşfetmek gibi büyük bir sorunun yanıtını ararken arka planda topluma göre doğru ve yanlış tanımlarından da sıyrılmaya çalışır. Anlaşılması çok güç olan metinleriyle Büyük Adam olma hayaliyle büyük sorusunun da sorumluluğunu alır.
Peki Hegel’in hikayesi nasıl başlar? Onun düşünce güzergahında yolumuzu bulmaya çalışmadan önce mütevazi bir girişle karşılaşırız, tarihteki birçok büyük isimde olduğu gibi…
1770 yılında Stuttgart’tayız 🌱 Geleneksel Protestan bir aileye doğan Hegel’in babası orta düzeyde bir memurdu. Alışılmış dahi hikayeleri gibi o da küçük yaşta klasikleri okumaya başlar, mesela sekiz yaşında Shakespeare’in 18 ciltlik eserlerini merak eder. Sonrasında aldığı teoloji eğitiminde ona Friedrich Schelling’in eşlik ettiğini de biliyoruz. Bu dönemde Fransız Devrimine ve Napoleon’un yükselişine şahit olması bireysel özgürlüğe ve devletin konumuna ilişkin görüşlerini şekillendirecektir. Doktorası tamamlamasının ardından hayatına özel öğretmen olarak devam eder ve babasının ölümüyle gelen mirasla rahatlar ve akademik kariyerine yönelir.
Tinin Fenomenolojisini 1807 senesinde yayınlandıktan sonra Heidelberg ve Berlin Üniversitesi’nde profesörlük görevini üstlenir. 1829 yılında rektörlüğe kadar yükselir, ancak kolera salgınında Schopenhauer gibi İtalya’ya gitmez ve hastalığa yakalanır, 1831 yılında yaşamını kaybeder.
Hegel 101 Hegel’i zor anlaşılır kılan unsurlardan biri de kendi oluşturduğu kavramlar üzerinde düşüncelerini inşa etmiş olması olabilir. Kendisine de bu yönde gelen eleştirilerin yanı sıra her zaman yaptığımız gibi Bertrand Russell’ın referansını alabiliriz. Her ne kadar kendisi Hegel’in düşüncelerinin uzağında dursa dahi onun önemini koruduğunu iddia edecek kadar tarafsız yaklaşır. Dehası ve zamanının ötesindeki felsefesini takdir etmek ile onun iddialarına katılmak arasındaki çizgiyi çizerek Hegel’e Giriş notlarımıza devam ederken, Türker Kılıç’ın geçtiğimiz yıl yayınlanan “Yeni Bilim: Bağlantısallık - Yeni Kültür: Yaşamdaşlık” kitabındaki giriş cümlesini referans verebiliriz.
“Das Ganze ist aber nur das durch seine Entwicklung sich vollendende Wesen.”
“…Bütün, yalnızca, kendi gelişim süreciyle tamlığa ulaşan doğal özdür.”
“The whole, however, is merely the essential nature reaching its completeness through the process of its own development”
Hegel
Aynı dünyayı ve geleceği paylaştığımızı, zihinlerimizin sandığımız gibi sadece kendi içimizde bir işleyişe değil birbirimizle olan etkileşimlerden etkilendiğini anlatan bugün tarihli bir bilim kitabı yeni kültürü anlatmak için Hegel’in sözüyle başlıyor.
Hegel’i biraz daha iyi anlayabilmek için bir hafta geriye gidip, Kant’ın kulaklarını çınlatmak ister misiniz? Kant’tan dışarıda bir dünya olduğunu, ancak doğada nedenselliği arayamayacağımıza göre sadece kendi kavrayışımızın sınırları dahilinde bilgiye ulaşabileceğimizi duymuştuk. Bilebildiğimiz, anlamlandırabildiğimiz ne varsa özne olarak kendimizin etrafında şekilleniyordu. Bu bakış açısını büyüttüğümüzde ise Descartes’ten tanıdık dualiteyi besliyorduk. Kendimiz ve bizim dışımızdaki dünya arasındaki boşluk açıldıkça, bütünselliği ve birbirimizle kurduğumuz bağları kaçırmaktan başka şansımız olmadığı için. Bu durum da bizi bütünselliği nasıl tanımlayabileceğimizi ve deneyimleyebileceğimizi sorgulamaya doğru Hegel’in durmaya çalıştığı noktaya doğru getirir.
“Bütün kendi gelişim süreciyle tamlığa ulaşan doğal bir özdür…” bu cümleyi 101’de olmanın merak kredisiyle bir kez daha okuyabiliriz😎. Sürekli kendini yenileyen organik bir “varlık” tanımına ruhumuz ısındıysa, tarih okumaya doğru devam ediyoruz, tabii ki Hegel’in lensiyle…
En vefakâr dostumuz gölgemizdir bilirsiniz. Ama unutmayın ki; o da yoldaşlık etmek için güneşli havayı bekler!
Hegel
Hegel’in tarihi… Hegel’in yaşadığı dönemde genel yaklaşım “tarihin en gelişmiş döneminde olduklarıydı”, daha net ifadeyle önceki dönemlere biraz daha yukarıdan bakıldığından bahsediyoruz. Aslında bu cümleyi dilediğimiz bir zaman dilimi için de tekrarlayabiliriz, bugün de durum pek farklı olmayabilir🤷♀️
Hegel’in sürekli bir gelişim ve amaçlanan bir nihai son ile tarihsel süreçleri okuduğunu ve buradan da felsefe tarihindeki son büyük sistem tanımına doğru ilerlediğini biliyoruz. Hazırsanız şimdi cümle içinde “geist” sözcüğü geliyor. Hegel “geist” tanımıyla her şeyi kapsayan tin ve akıl arasındaki bir yeri işaret eder. Sizdeki ilk çağrışımı “zeitgeist” olabilir mi? Hiç sorun değil, içinizden geçtiği gibi masada tutmaya devam edebilirsiniz.
Hegel’e göre “geist” varoluşun özüdür ve kendi öz bilincine doğru sürekli bir hareket halindedir. Burada Aristoteles’in izlerini satır arasında görürüz, Hegel de tüm gelişim süreci için bir amaç öngörür ancak bu amaç başlangıçta öngörülmüş ve sabitlenmiş bir amaç değildir, yolda geist kendi özbilincine doğru ilerledikçe amacına yaklaşır, amacını yolculuk sırasında inşa eder. Ayrıca Spinoza’ın bütünselliğini ve kapsayıcılığını Hegel’de görmeye devam ederiz. Ve tüm bu notları Hegel kendi felsefesiyle şekillendirdiğinde kendi özbilincine doğru sürekli hareket eden, sürekli gelişen ve varoluşun özü olan bir “geist” tanımına ulaşır. Aynı nehirde iki kez yıkanamayız diyen Herakleitos’dan bu yana sevdiğimiz bir bakış açısı. Yolculuk sonrasında “öze” ulaşıldığında varılan “birlik” hali “mutlak” olarak adlandırır, buradan da “mutlak idealizime” geliriz. Hegel dolayısıyla yeni toplumu, bireysel “özgürlük” yerine kolektif iradeyi büyütmek üzerine inşa etmeyi seçer. Otoritenin toplandığı adres ise “geist” olduğunda, bireylerin devlet için var olduğu tarafı sonraki dönemde faşizim ve komünizm için güçlü bir dayanak olur.
Tarihten aldığımız ders, tarihten ders almadığımızdır. Hegel
Diyalektik dediğimizde… Bununla birlikte Hegel bize tarihten ders alabileceğimizi, farklı dönemlerin öğretici olabileceğini hatırlatır. Topluluk dinamiklerini tartışabilmek için Antik Yunan dönemini, “onur” kavramı için orta çağı ziyaret etmeyi önerir. Dünya tarihini ise Antik Yunan referansıyla “diyalektik tekniği” ile okur, Platon’un bir görüş üzerinde karar vermeden önce karşıt görüşleri de masaya getirmesi gibi…
Diyalektik yaklaşımın üç evresi
📌Başlangıçtaki durum: Tez
📌Tezin harekete geçirdiği çatışan unsurlar: Antitez
📌Çözümleme ile tez ve antitezin bazı durumlarının dışarıda, bazılarının dahil olduğu yeni durum: Sentez
Ancak “sentez” yeni bir durum olduğu ve içinde kendi çatışmalarını barındırdığı için sarmalın devamındaki ikinci başlangıç noktası, yani yeni “tez” olur. Düşüncelerin, sanatın, bilimin ve toplumun kendisinin değişim süreçlerinin ardındaki sarmal Hegel’e göre tam olarak böyle çalışır. Gelişim hiçbir zaman zihnimizin algıladığını varsaydığımız gibi lineer düzlemde gerçekleşmez ve dolandığı sarmalın her aşamasında kendine has bilgeliğini taşımaya devam eder.
Başlangıçtaki tez ve antitez arasındaki çelişkileri ise Hegel sosyal alanda geniş bir kapsayıcılıkla ortaya koyar. Mesela kadın- erkek arasındaki çatışmayı, çocuğun meydana gelmesiyle kısa yoldan çözümler. İçimizi burkan bir şekilde Aristoteles’ten bu yana pek zaman geçmemiş gibi kadınları doğal olarak erkeklere hizmet etmek amacıyla konumlandırır. Köle-efendi dinamiği için bunca akıl ortaya koyan Hegel kadın- erkek çelişkisini neredeyse yok sayar. O zaman araya küçük bir magazinsel not alalım. Hegel ev sahibiyle yaşadığı ilişkiden olan çocuğunu sonraki yıllarda nüfusuna almayı kabul eder, belki düşünceleri biraz değişmiştir, kim bilir? 🤷♀️
Köle-Efendi çelişkisinin nedenini merak edersek😎 Hegel’e köle ve efendi arasındaki çelişki göre maddi bir gereksinimden daha çok “iktidar olma” arzusuyla öne çıkar.
📌 İktidarı kim elde edecek?
📌 Kim elinde tutacak?
📌 İktidarı elinde tutmak için neleri göze alabilecek?
Bu sorular ağır olduğu kadar kişisel yıkım da içerir, Fransız Devrimindeki özgürlük için dökülen kanların gösterdiği gibi. Eşitlik mücadelesiyle başlayan bir devrim, sonrasındaki “vahşi terör” sahneleri, devrimin ruhunun bitmesi, Napoleon’un yükselişi … Tüm bu hikaye içinde diyalektik süreci ve “geist” kavramını görünür kılar. Mutlak idealizimi uluslararası ilişkilere taşıdığımızda köle-efendi çelişkisini okumak hiç de zor olmayacaktır. Ülkeler güç kazandıkça, iktidarlarını korumak adına sahnede kalmayı seçecek, mesela dünyanın jandarması olacak, ya da geleceğe borçlanarak hayatta kalmaya çalışacaktır. Hegel’in efendisinin beklentisi sadece doğal kaynakları ele geçirmek veya para piyasalarında kritik bir oyuncu olmaktan daha sarsıcıdır.
Düşünceleri yüzyıllarca etkili olmaya devam etmiş, bu sert mizahçı zor anlaşılan Hegel, Yönetim Kurulu davetimizi kabul etmiş olabilir mi?
Hegel öğretmen duruşuyla öncesinde Yönetim Kurulu Üyelerine mutlaka bir ev ödevi verirdi ve onlardan “Diyalektik yaklaşım ne ola ki? Nasıl çalışır?” sorularına zihinsel bir hazırlıkla gelmelerini talep ederdi.
Toplantının teması da “güç” olurdu. Güç temasını kurum içindeki “güç algısı” olarak da açabiliriz, ya da kurumun dışına çıkıp rekabet dengesine göre güç dengelerini tartışabiliriz. Hegel’den gelecek soruların ardında diyalektik yaklaşımını ve bütünselliğe yönlendiren tavrını da görebiliriz.
📌 “Güç” size ne çağrıştırıyor?
📌 Neden daha güçlü olmak istiyoruz? Buradan birkaç adım aynı soruyla devam edersek, “Peki neden?” sorusunu üç ya da beş kez tekrarlarsak Hegel’in diyalektik sarmalını birlikte yaşatırız.
📌 Kurum içinden değerlendirildiğinde az kişide veya koltukta mı toplanıyor? Kapalı kapılar ardında mı besleniyor? Verildikçe azalıyor mu? Yoksa birilerini güçlendirdikçe sahip olduğumuz güç artıyor mu?
📌 Pazar dinamiklerine baktığınızda mevcut durumu ve güç dengelerinin değişimini nasıl yorumluyorsunuz? Rekabete karşı güç kazanmak için neleri göze alabilirsiniz? Diyalektik sarmalın kendini sürekli yenilediğini hatırladığınızda rekabet ve iş birliğini cümle içinde birlikte nasıl kullanmayı hayal edebilirsiniz?
Kurumun “geistını” konuşmadan Hegel’i tam olarak ağırlamış sayılmayız.
📌 Kurumun geistini nasıl tanımlarsınız?
Hatta biraz daha geriye gidelim, kurum tarihindeki dönüm noktalarını zaman çizelgesinde birlikte işaretleseniz nasıl bir tablo çıkar? Tepe ve dip noktaları nasıl belirlediniz? Ortak bir örüntü görebiliyor musunuz?
📌 Bireysel yaşamınızdaki döngü ile nasıl bir paralellik görüyorsunuz? Ya da görmüyorsunuz?
📌 Kurum ve/ya bireysel olarak nasıl bir notla ayrılıyorsunuz? Geleceğe ne taşımayı seçersiniz?
Hegel yazdığınız aksiyon adımlarıyla ve kurumun bütününün faydasına olanı da herkesin onaylanmasıyla günü tüm ciddiyetiyle kapatır.
Sevgili Emre Mutluay paylaşmış, ben de sizlerle paylaşmak istedim.
Carl Gustav Jung ( 1875-1961)
Princeton Üniversitesi’nin yayınladığı
C. G. Jung Speaking adlı kitapta elliden fazla röportajı yer alıyor.
62 yıl evvel, 1960 yılındaki bir röportajda mutluluğu sağlayan temel faktörler sorulduğunda şöyle cevap veriyor.
1. Fiziksel ve mental sağlık.
2. Samimi bireysel ilişkiler.
3. Sanattaki ve doğadaki güzelliği anlayabilme.
4. Makul yaşam standartları ve tatmin eden bir meslek.
5. Hayatın... dahaSevgili Emre Mutluay paylaşmış, ben de sizlerle paylaşmak istedim.
Carl Gustav Jung ( 1875-1961)
Princeton Üniversitesi’nin yayınladığı
C. G. Jung Speaking adlı kitapta elliden fazla röportajı yer alıyor.
62 yıl evvel, 1960 yılındaki bir röportajda mutluluğu sağlayan temel faktörler sorulduğunda şöyle cevap veriyor.
1. Fiziksel ve mental sağlık.
2. Samimi bireysel ilişkiler.
3. Sanattaki ve doğadaki güzelliği anlayabilme.
4. Makul yaşam standartları ve tatmin eden bir meslek.
5. Hayatın iniş ve çıkışlarıyla başa çıkabilmek için felsefi ya da dini bir bakış açısı.
Bu olumlu envanteri tüm dostlarıma dilerim.
Keyifli ve huzurlu bir bayram olsun.
Fotoğrafta görülen çam kese böcekleri ( tırtıl ) çam ağaçlarına ciddi hasar vermektedir. Ayrıca bu tırtıllara temas eden insanlara ve sokak hayvanlarına alerjik etki yaratmaktadır.
Lütfen halka açık alanlarda gördüğünüz keseleri bizlere bildiriniz, bahçenizde gördüğünüz keseleri ise daldan keserek alınız, ya yakarak ya da birkaç kat poşete koyarak hava alamayacak hale getirerek imha ediniz.
Olay 1506’da Frankfurt’ta kaydedilmiştir.Bir tüccar 800 lonca kaybeder. Yoldan geçen bir marangoz da tesadüfen bu tüccarın çantasını bulur. Son derece DÜRÜST olan marangoz cüzdanı bulduğunu kimseye söylemez ve bu kadar çok para kaybının fark edilmesinin mümkün olmadığını değerlendirir ve sahibinin bu parayı arayacağını düşünür.
800 lonca ne kadardır? O zaman, 40 lonca için iyi bir at satın alınabildiğinde yaklaşık 20 at bedeli kadardır.
Bir gün marangoz kiliseye gider.
O sırada Rahip, Frankfurt... dahaOlay 1506’da Frankfurt’ta kaydedilmiştir.Bir tüccar 800 lonca kaybeder. Yoldan geçen bir marangoz da tesadüfen bu tüccarın çantasını bulur. Son derece DÜRÜST olan marangoz cüzdanı bulduğunu kimseye söylemez ve bu kadar çok para kaybının fark edilmesinin mümkün olmadığını değerlendirir ve sahibinin bu parayı arayacağını düşünür.
800 lonca ne kadardır? O zaman, 40 lonca için iyi bir at satın alınabildiğinde yaklaşık 20 at bedeli kadardır.
Bir gün marangoz kiliseye gider.
O sırada Rahip, Frankfurt’a giren tüccarın 800 lonca kaybettiğini ve bulanın 100 lonca ile ödüllendirileceğini duyurur.
Bunun üzerine marangoz parayı getirir ve Rahibe teslim eder.
Tüccar gelir ve çantayı alır. Ancak marangoza, vadetmiş olduğu 100 loncayı ödemeyi reddeder. Marangoza 5 lonca uzatır. Marangoz tüccara sözünü tutmasını söyler. Açgözlü tüccar, vaat edilen 100 loncayı vermemek için cüzdanında 800 değil 900 lonca olduğunu iddia eder. Marangozun çantadan para aldığını iddia eder. Rahip, marangoz için ayağa kalkar. Marangozu tanıdığını ve onun dürüst bir adam olduğunu söyler.
Asla böyle bir şey yapmayacağını söyler. Tartışma kızışır. Rahip, tüccarı ve marangozu Frankfurt mahkemesine götürür.
Hakim süreci başlatır. Tüccara, İncil’e elini koyarak 900 lonca kaybettiğini yemin etmesini söyler. Tüccar tereddüt etmeden elini İncil’e koyar ve yemin eder.
Yargıç, marangoza 800 lonca bulduğuna yemin etmesini söyler. Marangoz da elini İncil’e bastırarak yemin eder.
Herkes merakla hakimin kararını beklemektedir. Hakim her şeyin gün gibi açık olduğunu belirterek, “Marangoz 800 lonca buldu ve tüccar 900 lonca kaybetti. Yani marangozun bulduğu kese tüccarın değil.
Dolayısıyla marangozun bulduğu para, sahibi çıkmadığına göre Marangozun kendisine aittir. Tüccar ise kaybettiği 900 loncasını aramaya devam edebilir” ,kararını verir.
Fakir bir marangozun haklarını reddeden cimri bir tüccar adil bir yargıç tarafından cezalandırılmış ve bu olay Frankfurt tarihine geçmiştir. ☀️
☀️☀️☀️☀️☀️☀️☀️☀️☀️☀️
Geçenlerde Fatih Altaylı'nın birebir programından öğrendiğimiz Kruvasan ve Kru'yu bugün Teşvikiyeye yolumuz düşünce ziyaret etme şansımız oldu. Önden enginarlı tavuk ve kadınbudu köfte üstüne de çilekli kruvasan, muhteşemdi, mutlaka yolunuzu düşürün.
